Het urgentie-indelingssysteem in de ambulancezorg in Nederland is, zo blijkt uit dit onderzoek, niet wetenschappelijk onderbouwd

Uitgangspunt in de ambulancezorg is dat de patiënten de juiste zorg ontvangen van de juiste zorgverlener en op het juiste moment. Verfijning van het urgentie-indelingssysteem door het toevoegen van een of meer categorieën voor spoedeisende en planbare ambulancezorg, maakt dit mogelijk. Ook het loslaten van responstijden – met uitzondering van de hoogst urgente situaties – draagt hier mogelijk toe bij. Dit blijkt uit onderzoek van het Nivel in opdracht van Ambulancezorg Nederland.

Een van de inspiratiebronnen voor Nederland is Wales, waar het veranderen van de urgentie-indeling en responstijden leidt tot meer flexibiliteit, een beter onderscheid tussen soorten zorgvragen en een toename van het aantal tijdige responsen aan patiënten met tijdkritische zorgvragen.

Zorginhoudelijk kwaliteit van zorg bepalen
Het urgentie-indelingssysteem in de ambulancezorg in Nederland is, zo blijkt uit dit onderzoek, niet wetenschappelijk onderbouwd, evenmin als die in vier andere onderzochte landen. De responstijden zijn planningsnormen gebaseerd op pragmatische, logistieke, politieke en financiële overwegingen. Dit maakt een herindeling op basis van aspecten als gezondheidswinst en kwaliteit van zorg zo urgent. Nivel-onderzoeker Nanne Bos: ‘Nederlandse experts in de ambulancezorg zijn het erover eens dat responstijden vaak niets zeggen over kwaliteit van de geboden zorg. Toch staan de responstijden centraal en is men terughoudend om dit te veranderen. Door bij minder urgente zorgvragen de responstijden los te laten kan ruimte ontstaan om nog sneller te reageren op urgentere zorgvragen.’

Afstemming urgenties ambulancezorg en acute eerstelijnszorg belangrijk
Uit het onderzoek bleek ook dat in geen van de onderzochte landen indelingen van urgenties tussen ambulancezorg en acute eerstelijnszorg op elkaar zijn afgestemd. Nederland is het eerste land dat de ambitie uitspreekt om de kwaliteit in de spoedzorgketen te verbeteren door betere afstemming tussen urgenties. Han Noten, voorzitter AZN: ‘AZN ziet de acute zorg in 2025 als één samenhangend geheel, dat op regionaal niveau rondom de patiënt is georganiseerd. Dit kan alleen als zorgaanbieders samenwerken. Het laten aansluiten van de verschillende urgentieclassificaties is hierbij een must. De onderzoeksresultaten bieden ons goede handvatten om dit, in afstemming met onze zorgpartners, verder te realiseren.’

Interviews en literatuuronderzoek
Het Nivel heeft in opdracht van Ambulancezorg Nederland urgentie-indelingen in de ambulancezorg en acute eerstelijnszorg onderzocht. Hiervoor is gebruik gemaakt van de resultaten uit deskresearch van dertien landen over dit onderwerp. Op vijf van deze landen – Nederland, Denemarken, Wales, Zweden en Canada – is verdiepend onderzoek uitgevoerd: 36 experts op het gebied van ambulancezorg of acute eerstelijnszorg uit de vijf landen zijn geïnterviewd. Daarnaast zijn over deze vijf landen narratieve literatuurstudies gedaan.