Een magistrale bereiding bestaat, gemeten over de laatste drie jaren, uit gemiddeld 2,3 bestanddelen

Openbare apotheken verstrekten in 2017 ongeveer 7,5 miljoen keer een geneesmiddel dat behoort tot de categorie doorgeleverde bereidingen. Dat is ongeveer evenveel als in 2016. Het aantal verstrekkingen van bereidingen door apotheken neemt af, van 725.000 in 2015 tot 400.000 in 2017. Dat schrijft de SFK deze week in het Pharmaceutisch Weekblad.

Van geneesmiddelen waarvan geen geregistreerde varianten beschikbaar zijn, maar waarnaar toch veel vraag is, brengen zogenoemde groot-bereiders bereidingen op de markt die door apotheken worden verstrekt. Deze middelen, gemaakt volgens een standaard protocol, behoren tot de productgroep doorgeleverde bereidingen (DB). Openbare apotheken verstrekten in 2017 ruim 7,5 miljoen keer een doorgeleverde bereiding. Dat aantal ligt in dezelfde grootteorde als de aantallen verstrekkingen binnen deze groep in 2016 en 2015. Toen ging het om respectievelijk 7,6 miljoen en bijna 7,7 miljoen verstrekkingen.

Bereidingen
Geneesmiddelen die worden bereid volgens een landelijk protocol, zoals FNA of LNA, zijn opgenomen in de G-Standaard in de productgroep magistrale receptuur (MR). Ze zijn als zodanig herkenbaar. Het aantal verstrekkingen van middelen uit de groep magistrale receptuur neemt wel af de laatste jaren. Waren dat er in 2015 nog 285.000, in 2017 was dat aantal gedaald tot 150.000.

Naast bereidingen volgens een standaard protocol verstrekten Nederlandse apotheken in 2017 ruim 250.000 keer een op maat gemaakte bereiding volgens een eigen, niet-standaard samenstelling. Het aantal van deze bereidingen, hier magistrale bereidingen (MB) genoemd, neemt eveneens af. In 2015 registreerde de SFK nog een totaal van 440.000 van dergelijke magistrale bereidingen. Van ongeveer de helft beschikt de SFK over de samen-stelling, uitgedrukt in de verwerkte hoeveelheden van de bestanddelen. De SFK kan niet nagaan of de apotheek deze verstrekkingen zelf heeft bereid óf door een collega-apotheker dan wel een ‘grootbereider’ op maat heeft laten bereiden. Dit geldt ook voor de categorie magistrale receptuur.

Bestanddelen
Een magistrale bereiding bestaat, gemeten over de laatste drie jaren, uit gemiddeld 2,3 bestanddelen. Dat zijn niet alleen werkzame stoffen, maar ook hulpstoffen zoals vulmiddelen, water en basiszalven en -crèmes. Ook lege capsules en hulpmiddelen zoals infusiesystemen worden beschouwd als bestanddelen van deze bereidingen. Van de werkzame stoffen werd in 2017 de opioïde morfine het vaakst verwerkt in een eigen bereiding. Dit bestanddeel komt voor in 5,3% van alle magistrale bereidingen, waarvan de SFK over de samenstelling beschikt. Het gaat daarbij vooral om parenterale toepassingen van morfine in medicatiecassettes.

Naar verwachting zal het aantal magistrale bereidingen van morfine de komende tijd sterk afnemen nu er recent een spécialité van een morfine-infusievloeistof op de markt is gebracht dat lang houdbaar is. Een soortgelijk lot trof dexamfetamine dat in 2015 nog verwerkt werd in 8,0% van de magistrale bereidingen, maar na de introductie van een spécialité met deze stof daalde dat aandeel in 2017 tot 2,5%.