De nieuwe zogenoemde bloedgroep-array is getest op 7.000 bloedmonsters uit zeven landen, in drie verschillende laboratoria (in Nederland, de UK en de VS)

Sanquin heeft in een consortium met partners uit Engeland en Amerika een nieuwe genetische bloedgroepentest ontwikkeld en de accuratesse ervan wetenschappelijk aangetoond. De BloodGenomiX array, zoals de test heet, kan in één keer 366 bloedgroepen van een persoon in kaartbrengen. Daarmee worden bloedtransfusies veiliger voor patiënten die afhankelijk zijn van donorbloed, zoals mensen met sikkelcelziekte: een erfelijke vorm van ernstige bloedarmoede die in Nederland vooral voorkomt bij mensen met een Afrikaanse, Surinaamse en Caribische afkomst. De test is een doorbraak omdat hij niet alleen helpt voorkomen dat deze patiënten nieuwe antistoffen ontwikkelen, maar ook geschikt donorbloed kan opsporen voor mensen die al antistoffen hebben gevormd. Zo vergroot de test de kans op een veilige match, zowel bij rode bloedcellen als bij bloedplaatjes.

Tot nu toe wordt bij transfusies vooral gekeken naar een match op de bloedgroepen ABO en RhD (rhesus D). Bloeddonors worden daarnaast getypeerd voor rond de 17 andere bloedgroepen. Echter, er zijn meer dan 380 bloedgroepen bekend. Als patiënt en donor onvoldoende overeenkomen, kan het immuunsysteem antistoffen aanmaken die het donorbloed afbreken. Voor mensen met sikkelcelziekte is dit risico extra groot. Veel van hen hebben een Afrikaanse of Caribische achtergrond, en hun bloedprofielen komen niet veel voor in de Nederlandse donorpopulatie. “Met deze test vinden we de spelden in de hooiberg,” zegt Sanquin-onderzoeker Lianne Koets. “Donors met zeldzame bloedgroepen zitten al in ons bestand, maar we herkennen ze vaak nog niet. Dankzij deze array kunnen we veel beter zien welke donor écht past bij welke patiënt.”

Nieuwe kansen voor patiënten
De nieuwe zogenoemde bloedgroep-array is getest op 7.000 bloedmonsters uit zeven landen, in drie verschillende laboratoria (in Nederland, de UK en de VS). De resultaten laten een nauwkeurigheid zien van meer dan 99,9%. Tijdens de onderzoeksfase werden al meerdere zeldzame donors geïdentificeerd in Nederland. Sanquin-onderzoeker dr. Barbera Veldhuisen benadrukt dat naast rode bloedcellen, de test ook alle bloedgroepen op bloedplaatjes in kaart brengt. Dat is belangrijk voor patiënten die afhankelijk zijn van bloedplaatjestransfusies, bijvoorbeeld mensen met kanker.

Volgende stap: brede toepassing in Nederland
Sanquin start een pilot waarbij van 15.000 donors de bloedgroepen met de nieuwe array worden bepaald. Ook wordt bij circa 800 Nederlandse sikkelcelpatiënten het bloedgroep-genotype bepaald, zodat sneller en veiliger passend donorbloed beschikbaar is. Professor Ellen van der Schoot, een van de grondleggers van de test: “Deze techniek is een grote stap vooruit in gepersonaliseerde geneeskunde. Voor patiënten die afhankelijk zijn van regelmatige transfusies kan dit letterlijk het verschil maken tussen steeds moeilijker passende donors vinden of juist tijdig het juiste bloed beschikbaar hebben. Het vergroot hun kwaliteit van leven en vermindert medische risico’s aanzienlijk.”

Bron: Sanquin