Veel kwetsbare ouderen met mogelijk hoog valrisico ontvangt geen valpreventieve zorg

Vallen is een groot probleem bij ouderen. Kwetsbare ouderen die bang zijn om te vallen of het afgelopen jaar zijn gevallen, hebben een zeer grote kans dat zij (weer) vallen. Uit onderzoek van het Nivel en Tranzo (Tilburg Universiteit) blijkt dat huisartsen niet altijd weten of hun kwetsbare oudere patiënten een valgeschiedenis of valangst hebben. Daarnaast ontvangt het merendeel (67%) van de kwetsbare patiënten die volgens hun huisarts een valgeschiedenis of valangst heeft, geen valpreventieve zorg.

Aangezien huisartsen het eerste aanspreekpunt zijn voor zelfstandig wonende ouderen met gezondheidsproblemen, kunnen huisartsen gezien worden als geschikte zorgverleners om een hoog valrisico te signaleren. Zij kunnen in beeld brengen waarom patiënten vallen en hen doorverwijzen naar geschikte interventies, zoals een beweegprogramma, cardioloog, herziening van de medicatie of aanpassingen aan het huis. Geschikte interventies kunnen het risico op vallen bij ouderen vervolgens verminderen.

Patiënt denkt dat valpreventie te intensief is
De belangrijkste reden waarom huisartsen geen valpreventieve zorg boden aan kwetsbare oudere patiënten met een valgeschiedenis of valangst, was dat de patiënten dachten dat de behandeling te intensief of te veel gedoe was. Een andere reden was dat de patiënten niet erkenden dat zij een hoog valrisico hadden.

Valpreventieve zorg in huisartsenpraktijken
Ook is onderzocht welke zorgverleners en interventies er op dit moment worden ingezet bij het bieden van valpreventieve zorg in huisartsenpraktijken. De patiënten die wél valpreventieve zorg ontvingen, werden meestal behandeld voor mobiliteitsproblemen, valangst en cardiovasculaire risico’s. De zorgverleners die, naast de huisarts, het meest betrokken waren bij de valpreventie waren de fysiotherapeut, thuiszorg of wijkverpleging, praktijkondersteuner en cardioloog.

Tijdig adequate zorg
Deze inzichten in de dagelijkse praktijk van huisartsen rondom valpreventie onderstrepen het belang van een systematisch beoordeling van een hoog valrisico bij kwetsbare oudere patiënten in de eerstelijnszorg. Door een goed beeld te hebben van welke patiënten een hoog risico hebben om te vallen, kan hen tijdig adequate zorg aangeboden worden. Ook is het van belang om ouderen met een hoog valrisico te motiveren om een geschikte interventie te volgen om het risico op vallen te verminderen. Zo kan de kwaliteit van leven van kwetsbare ouderen behouden of zelfs verbeterd worden.

Over het onderzoek
Dit onderzoek is uitgevoerd door het Nivel en Tranzo, Tilburg Universiteit. Data was verzameld bij 32 Peilstations van Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn. De huisartsen van deze peilstations hebben vragenlijsten ingevuld over 1394 kwetsbare oudere patiënten. Dit onderzoek is gefinancierd door ZonMw.