Nederland vergrijst snel. Op 1 januari 2023 telde ons land ruim 3,6 miljoen 65-plussers. Volgens het CBS loopt dit aantal op tot 4,8 miljoen in 2040, met name door de sterke groei van het aantal 75-plussers en 80-plussers.

Deze zogenoemde dubbele vergrijzing zorgt voor een groeiende druk op wonen en zorg.

De meeste ouderen willen zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen. Dat blijkt ook uit de cijfers: in 1975 woonde 75% van de 75-plussers zelfstandig, in 2017 was dat al 92%. Verwacht wordt dat dit in 2040 oploopt tot 2,5 miljoen zelfstandig wonende 75-plussers. Verhuizen naar een zorginstelling wordt steeds vaker uitgesteld of zelfs vermeden.

De trap als obstakel: valgevaar en afhankelijkheid

Eén van de grootste knelpunten in een bestaande woning is de trap. Naar schatting heeft één op de drie ouderen moeite met traplopen. De trap vormt bovendien een reëel risico: jaarlijks valt een derde van de 65-plussers, met name in en rond het huis. In 2023 leidde dat tot 112.000 Spoedeisende Hulp-bezoeken, waarvan driekwart door ernstig letsel zoals botbreuken of hersenletsel.

Valincidenten op trappen kunnen leiden tot blijvende schade of zelfs overlijden. In 2023 overleden 6.732 ouderen na een val. De trap wordt daarmee letterlijk en figuurlijk een drempel voor zelfstandig wonen.

Trapliften en plateauliften als oplossing

Een traplift biedt een veilige manier om tussen verdiepingen te bewegen zonder fysieke inspanning. Voor ouderen die nog mobiel zijn, maar moeite hebben met traplopen, is dit een uitkomst.

Voor rolstoelgebruikers is een gewone traplift echter niet voldoende. In dat geval biedt een plateaulift voor rolstoelgebruikers uitkomst. Deze lift vervoert de gebruiker inclusief rolstoel, zonder dat een transfer nodig is. Dit bevordert niet alleen de veiligheid, maar ook de zelfstandigheid en het zelfvertrouwen van de gebruiker.

Verschillen tussen traplift en plateaulift:

  • Traplift (stoellift): voor mensen die nog zelfstandig kunnen gaan zitten en opstaan.
  • Plateaulift (platformlift): voor volledig rolstoelafhankelijke gebruikers. Groter, duurder, maar essentieel bij volledige mobiliteitsbeperking.

Trapliften in Nederland: cijfers en trends

De vraag naar trapliften groeit jaarlijks. Alleen al via de Wmo worden er jaarlijks ongeveer 10.000 trapliften geplaatst. Particuliere installaties zijn hierin niet meegerekend. Fabrikanten als Handicare zien hun productie stijgen door de toenemende vergrijzing en het beleid om ouderen langer thuis te laten wonen.

Een standaard rechte traplift is nieuw verkrijgbaar vanaf ongeveer €2.800, een plateaulift vanaf €8.500. Er zijn ook tweedehands en huuropties beschikbaar, wat het voor meer huishoudens haalbaar maakt.

Wmo-ondersteuning: vergoeding en procedure

Trapliften en plateauliften kunnen worden vergoed via de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Gemeenten bepalen op basis van een keukentafelgesprek of de voorziening noodzakelijk is. Er wordt gekeken naar:

  • De medische noodzaak
  • Alternatieven (zoals beneden slapen of verhuizen)
  • De financiële situatie (de Wmo is een vangnet)

Belangrijke punten:

  • Eigen bijdrage: maximaal €21 per maand (abonnementstarief)
  • Toekenningsduur: in theorie binnen 8 weken, in praktijk vaak langer
  • Eigendom: de lift blijft meestal eigendom van de gemeente

Let op: bij afwijzing is bezwaar mogelijk binnen zes weken.

Waarom tijdige aanpassing belangrijk is

Een traplift of plateaulift voorkomt ongevallen, vermindert de belasting op mantelzorgers en verlengt de periode dat iemand zelfstandig kan wonen. Na een val of ziekenhuisopname is zo’n voorziening soms te laat. Vroegtijdige installatie is daarom aan te raden, zeker bij beginnende mobiliteitsproblemen.

Een toekomstbestendige woning begint bij mobiliteit

De cijfers zijn duidelijk: we vergrijzen, willen langer thuis blijven wonen en tegelijkertijd neemt het valrisico toe. Met relatief eenvoudige aanpassingen zoals een traplift of plateaulift voor rolstoelgebruikers, kan een woning levensloopbestendig worden.

Voor ouderen betekent dit behoud van regie. Voor zorgprofessionals en beleidsmakers biedt het een praktische oplossing voor een groeiend maatschappelijk vraagstuk. En voor familieleden geeft het rust, omdat hun naaste veilig gebruik kan maken van het hele huis.