Wereldwijd hebben meer dan 50 miljoen mensen dementie

Het internationale AI-Mind project, waaraan ook het Radboudumc deelneemt, gaat slimme digitale instrumenten ontwikkelen om hersenverbindingen te screenen en het risico op dementie in te schatten bij mensen met milde cognitieve problemen. Het project, geleid door Oslo University Hospital, wil de diagnose en behandeling van dementie fundamenteel gaan veranderen en heeft daarvoor 14 miljoen euro ontvangen van het Europese onderzoek- en innovatieprogramma Horizon 2020.

Wereldwijd hebben meer dan 50 miljoen mensen dementie. In 2030 kan dat aantal zijn gestegen tot ruim 80 miljoen. Het stellen van de diagnose is nu nog arbeidsintensief en niet altijd betrouwbaar. Bovendien is de behandeling voornamelijk gericht op de late symptomen van de ziekte. Dat leidt tot aanmerkelijke kosten voor de familie van de patiënten, de (medische) zorg en de maatschappij. Die kosten kunnen aanmerkelijk dalen wanneer dementie is terug te dringen naar een latere fase in het leven.

Intelligent platform
Het project AI-Mind gaat twee nieuwe instrumenten ontwikkelen, die zijn gebaseerd op Artificiële Intelligentie (AI). Zo identificeert de AI-Mind Connector niet goed functionerende hersennetwerken. De AI-Mind Predictor moet de kans gaan inschatten op het ontstaan van dementie. Dit laatste gebeurt op basis van de gegevens van de Connector, gecombineerd met cognitieve testen en relevante genetische informatie. Samen vormen Connector en Predictor een intelligent diagnostisch platform, dat per patiënt een verslag kan maken inclusief eventuele aanbevelingen voor een behandeling. AI-Mind wil de nu nog ingewikkelde, arbeidsintensieve, dure en weinig voorspellende screeningsprocedures vervangen door op AI gebaseerde instrumenten die dat automatisch doen.

Effect van techniek vroeg beoordelen
“Feitelijk ontwikkelt AI-Mind een instrument dat voorspelt welke mensen met milde cognitieve problemen dementie gaan ontwikkelen”, zegt Tim Govers, die vanuit het Radboudumc bij het project is betrokken. Zijn bijdrage ligt vooral in de Health Technology Assesment (HTA), in het beoordelen van deze nieuwe gezondheidstechnologie. Govers: “Wij evalueren de effecten van dit instrument voor de patiënten en de gezondheidszorg. Dat doen we al tijdens de ontwikkeling van het instrument, zodat waar nodig al vroeg kan worden bijgestuurd. Verder bekijken we met besliskundige modellen hoe dit instrument zo kosteneffectief mogelijk is te gebruiken in verschillende landen en gezondheidssystemen.”

Aanvang vertragen
Het risico op dementie kan worden verkleind door een gezonde leefstijl en het tijdig behandelen van risicofactoren zoals diabetes en hoge bloeddruk. Met het nieuwe AI-Mind platform kan de tijd om een diagnose te stellen op termijn worden teruggebracht tot een week. Nu duurt dat soms enkele jaren. Daar zo’n vroegere diagnose krijgen patiënt en arts meer tijd voor preventieve ingrepen om zo de aanvang van de ziekte verder terug te dringen. mensen met een milde cognitieve stoornis hebben dertig procent meer kans op dementie dan gemiddeld. Daarom is juist voor deze groep mensen zo’n platform voor vroege, automatische diagnose en behandeling erg waardevol.