In het bloed van parkinsonpatiënten vonden de onderzoekers van Erasmus MC een afname in DNA-herstelmechanismen

Onderzoekers van Erasmus MC hebben een biomarker in het bloed ontdekt die het verloop van de ziekte van Parkinson kan voorspellen. ‘Als men nu al weet hoe ernstig de ziekte over drie jaar zal zijn, kunnen artsen en patiënten veel gerichter een behandeling plannen.’

We worden allemaal ouder. Dat is een van de belangrijkste factoren die invloed heeft op het ontstaan van de ziekte van Parkinson. Maar hoe het ouder worden precies het verloop van parkinson beïnvloedt wisten we lange tijd niet. Een bekend gevolg van ouder worden is de langzame opstapeling van DNA-schade, omdat de cellen in je lichaam steeds minder goed het genetische materiaal intact kunnen houden.

Biomarker in het bloed
In het bloed van parkinsonpatiënten vonden de onderzoekers van Erasmus MC een afname in DNA-herstelmechanismen. Ook identificeerden ze een marker in het bloed die alleen voorkwam bij patiënten die later meer last hadden van parkinsonsymptomen. Hun resultaten publiceerden ze in Nature Aging.

Hoofdonderzoeker Pier Mastroberardino: ‘Je DNA wordt constant op de proef gesteld. Schade ontstaat door bijvoorbeeld roken, UV-straling, maar ook door normale interne processen. Daardoor zijn je cellen steeds bezig met het repareren van je DNA. Naarmate je ouder wordt, stapelt DNA-schade zich op, waardoor normale lichaamsfuncties worden aangetast. Dit probleem lijkt meer uitgesproken te zijn bij parkinsonpatiënten, die in vergelijking met gezonde mensen van dezelfde leeftijd verminderde DNA-herstelmechanismen vertonen.’

De onderzoekers vonden niet bij alle patiënten dezelfde defecten. ‘Maar de patiënten die bepaalde defecten wél hadden, bleken na drie jaar meer last te hebben van parkinsonsymptomen dan patiënten die de defecten niet hadden’, zegt Mastroberardino.

Database
De onderzoekers kwamen tot deze conclusie door een grote database met patiënten, gecoördineerd door de Michael J. Fox Foundation, te onderzoeken. Ze onderzochten bloedsamples van patiënten gedurende drie jaar en legden die naast gegevens die ze van de patiënten hadden over het verloop van hun ziekte.

Momenteel is het verloop van de ziekte van Parkinson erg lastig te voorspellen. ‘Als dat wel zou kunnen, dan zou dat patiënten en artsen een hoop zekerheid bieden’, zegt Mastroberardino. ‘En als artsen nu al weten hoe ernstig de ziekte over drie jaar zal zijn, kunnen artsen en patiënten veel gerichter een behandeling plannen.’

Als we het verloop van parkinson konden voorspellen, dan zou dat patiënten en artsen een hoop zekerheid bieden.

Gouden standaard
De gouden standaard bij de behandeling van parkinson is het vervangen van het stofje dopamine, zegt Mastroberardino. Het trillen en andere symptomen die parkinsonpatiënten ervaren komt namelijk door een dopaminetekort door afstervende zenuwcellen. ‘Dopamine is een soort rem op je bewegingen’, legt hij uit. ‘Als die rem niet goed werkt, ga je beven. Maar bij het toedienen van dopamine kunnen heftige bijwerkingen komen kijken, zoals dyskinesie, waarbij je juist ongecontroleerde bewegingen gaat maken. Dus dat medicijn wil je eigenlijk alleen geven als je zeker weet dat je het ook echt nodig hebt.’

In theorie betekent de ontdekking van het team dat een patiënt bij een eerste doktersbezoek bij de ziekte van Parkinson een bloedtest zou kunnen helpen te voorspellen hoe de ziekte zal verlopen. Mastroberardino: ‘Maar er is natuurlijk nog meer onderzoek nodig om onze bevindingen op betrouwbare wijze van het laboratorium naar de spreekkamer te brengen.’

Bron: Erasmus MC