Dementie, beroerte en Parkinson behoren tot de belangrijkste oorzaken van invaliditeit en sterfte

De helft van de Nederlandse vrouwen en één op de drie mannen van middelbare leeftijd krijgt een beroerte, dementie of Parkinson in de rest van zijn of haar leven. Mannen lijden vaker op jongere leeftijd aan een beroerte, terwijl vrouwen vaker dementie krijgen. Dat blijkt uit onderzoek van Erasmus MC op basis van het grootschalige bevolkingsonderzoek ERGO in Rotterdam. De onderzoekers publiceren vandaag hierover in het Britse medisch wetenschappelijk tijdschrift Journal of Neurology, Neurosurgery and Psychiatry (JNNP).

Dementie, beroerte en Parkinson behoren tot de belangrijkste oorzaken van invaliditeit en sterfte. De ziekten vormen een enorme belasting voor patiënten, hun zorgverleners en de maatschappij. “Een groot deel van deze veelvoorkomende neurologische ziekten is helaas nog steeds niet goed te voorkomen of te behandelen. Hoewel er in de afgelopen jaren veel vooruitgang is geboekt in het beter begrijpen van de oorzaken van deze ziekten, blijven preventieve of therapeutische ontwikkelingen achter in vergelijking met andere veel voorkomende ziekten, zoals kanker en hartaandoeningen”, zegt arts-onderzoeker Silvan Licher van de afdeling Epidemiologie van het Erasmus MC. “Bovendien is de kans dat Nederlanders deze ongeneeslijke hersenziekten krijgen groot. Uit onze studie blijkt dat de helft van de vrouwen en één op de drie mannen van middelbare leeftijd die meedoen aan het bevolkingsonderzoek in de Rotterdamse wijk Ommoord, een beroerte, dementie of Parkinson krijgen. Vrouwen krijgen vaker dementie dan mannen, terwijl mannen vaker lijden aan een beroerte op jongere leeftijd.”

Een belangrijke vervolgvraag is hoe deze cijfers veranderen wanneer het lukt om het ziekteproces uit te stellen. Hoogleraar Epidemiologie Arfan Ikram: “In onze studie hebben we dit gesimuleerd door het moment van diagnose naar achteren te schuiven. We zien dan dat het risico dat iemand een beroerte, dementie of Parkinson krijgt in de rest van zijn of haar leven verkleind kan worden met 20 procent vanaf 45-jarige leeftijd tot 50 procent vanaf 85-jarige leeftijd. Echter, in onze benadering is geen goed onderscheid te maken tussen vertragen van het ziekteproces en te laat stellen van de diagnose. Het is noodzakelijk om dit in vervolgonderzoek nauwkeurig te ontrafelen. 

Dit is de eerste keer dat de kans op ongeneeslijke hersenziekten in kaart is gebracht. Deze studie onderstreept het belang van investeringen in onderzoek naar deze ziektebeelden. Het Deltaplan Dementie is een goede eerste stap, maar is ontoereikend om het tij te keren. Meer onderzoek naar beroerte, dementie en Parkinson is hard nodig.”

Aan dit onderzoek deden 12.102 (bij aanvang gezonde) deelnemers mee. Deelnemers die gedurende het onderzoek tussen 1990-2016 leden aan beroerte, dementie en Parkinson hadden vaker een hogere bloeddruk, last van boezemfibrilleren, een hoger cholesterol en diabetes type 2.

De wetenschappelijke publicatie van Journal of Neurology, Neurosurgery and Psychiatry staat hier online.