Maatregelen werken niet of nauwelijks om tekorten te voorkómen

Steeds vaker zijn geneesmiddelen (tijdelijk) niet verkrijgbaar. Het importeren van medicijnen uit het buitenland en acties van het Meldpunt Geneesmiddelentekorten helpen om de gevolgen voor patiënten zo klein mogelijk te houden. Dit lost het ontstaan van tekorten echter niet altijd op. Dat blijkt uit een evaluatie van het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu . 

In 2017 stelde de Werkgroep Geneesmiddelentekorten 27 maatregelen voor om tekorten aan medicijnen in Nederland te verkleinen. Deze maatregelen moeten er ook voor zorgen dat patiënten zo min mogelijk last hebben van de gevolgen van de tekorten. Uit een evaluatie van het RIVM blijkt dat sommige maatregelen helpen om de gevolgen voor patiënten zo klein mogelijk te houden. Zo is het Meldpunt Geneesmiddelentekorten opgericht. Bij dit Meldpunt melden fabrikanten dreigende tekorten. Vervolgens worden oplossingen gezocht om tekorten te voorkómen of de consequenties op te vangen. Ook kan soms een geneesmiddel uit een ander land worden geïmporteerd of krijgt de patiënt tijdelijk een kleinere hoeveelheid mee dan gebruikelijk. 

De maatregelen helpen vooral om de gevolgen zo klein mogelijk te houden, maar niet of nauwelijks om tekorten te voorkómen. Daarom zijn extra maatregelen voorgesteld, zoals grotere voorraden aanleggen. Het RIVM adviseert de werkgroep om goed te kijken welke van de voorgestelde maatregelen kunnen helpen.

Tekorten aan medicijnen hebben meerdere oorzaken. Dat komt onder andere doordat veel partijen bij de hele keten zijn betrokken en van elkaar afhankelijk zijn: van de ontwikkeling en productie tot het moment dat een patiënt het medicijn krijgt. Zo kan een fabrikant geen geneesmiddel maken als er geen kwalitatief goede grondstof is te krijgen. Andere oorzaken zijn natuurrampen en besluiten van fabrikanten om bepaalde geneesmiddelen om financiële redenen niet meer te produceren. Ook zijn er inmiddels strengere eisen in de internationale wet- en regelgeving voor bijvoorbeeld de kwaliteit van grondstoffen. Omdat de oorzaken van geneesmiddelentekorten vaak buiten Nederland liggen, is het nodig om samen met andere landen op te trekken om medicijntekorten terug te dringen.

Download rapport
Maatregelen geneesmiddelentekorten; stand van zaken najaar 2019