Dit blijkt uit een internationale studie onder leiding van klinisch farmacoloog Hiddo Lambers Heerspink van het UMCG

Het diabetesgeneesmiddel semaglutide, ook bekend onder de naam Ozempic, heeft een positief effect voor patiënten met chronische nierschade en overgewicht. Ze hebben minder eiwitten in hun urine, minder ontstekingen in hun nieren en een lagere bloeddruk.

Dit blijkt uit een internationale studie onder leiding van klinisch farmacoloog Hiddo Lambers Heerspink van het UMCG. Het is voor het eerst dat is aangetoond dat dit diabetesmedicijn, dat inmiddels vooral bekend is als middel om af te vallen, ook werkzaam is voor patiënten met chronische nierschade. De resultaten van deze studie zijn vandaag gepubliceerd in Nature Medicine en zijn tegelijkertijd gepresenteerd op het jaarcongres van de American Society of Nephrology. 

Werkt ook dit diabetesmedicijn bij chronische nierschade?
Hiddo Lambers Heerspink kreeg het idee voor deze studie aan het begin van de coronapandemie. Eerder had hij al ontdekt dat een andere klasse van medicijnen tegen diabetes-2, de zogenaamde SGLT2-remmers, ook goed bleek te werken voor patiënten met chronische nierschade zonder diabetes. Hij wilde daarom onderzoeken of semaglutide ook positief zou werken voor patiënten met chronische nierschade en overgewicht, maar zonder diabetes. 

Patiënten deden heel graag mee aan de studie
De eerste deelnemers begonnen in de tweede helft van 2022 met dit onderzoek. Op dat moment was meer en meer bekend geworden dat semaglutide zorgde voor gewichtsverlies. Gevolg daarvan was dat het geen enkel probleem was om deelnemers voor deze studie te enthousiasmeren, vertelt Lambers Heerspink. ‘Heel veel patiënten wilden het geneesmiddel wel hebben, maar konden het niet meer krijgen omdat de productie de vraag niet kon bijhouden. Deze studie gaf hen een kans van 50% om het middel wel te krijgen.’

Hoeveelheid eiwit in urine gehalveerd
Het onderzoek werd uitgevoerd in vier landen: Canada, Duitsland, Spanje en Nederland. De helft van de 101 deelnemers kreeg 24 weken een injectie met semaglutide, de andere helft met een placebo. Uit de studie bleek dat de hoeveelheid eiwitten in de urine, dat de mate van  aangeeft, werd verlaagd met liefst 52%. Verder bleek de ernst van de nierontsteking bij de deelnemers te dalen met 30%, was de daling van hun bloeddruk even groot als bij gebruik van een bloeddrukverlagend medicijn en verminderde een belangrijke maat voor hartfalen met 33%. Ook verloren de deelnemers ongeveer 10% van hun gewicht, wat een positief effect heeft op de nieren.

Middel heeft direct en indirect effect
Lambers Heerspink is zeer enthousiast over deze uitkomsten. ‘Het mooie is dat het middel zowel directe als indirecte effecten heeft op de nieren. Semaglutide heeft directe invloed op ontstekingswaarden in de nier en verlaagt het vetweefsel rondom de nieren waardoor de hoeveelheid eiwitten in de urine verlaagt. En indirect heeft het effect omdat het gewicht en bloeddruk van de deelnemers vermindert.’ 

Minder vaak hongergevoel
De studie was te kort om verbetering in de kwaliteit van leven van de deelnemers of de middellange termijneffecten te meten. ‘We hebben de deelnemers vragenlijsten over hun eetpatroon gestuurd. Zij blijken minder vaak een hongergevoel te krijgen en eten daardoor minder.’

Onderzoek naar effect op aantal dialyses en niertransplantaties
Over het vervolg is Lambers Heerspink duidelijk: ‘Alle seinen staan op groen om dit geneesmiddel te testen in een grote studie. Ik wil graag nagaan of het kan leiden tot minder dialyses of niertransplantaties. En ik wil ook heel graag onderzoeken of dit medicijn ook positief werkt bij patiënten met nierschade zonder overgewicht. Het is door de ongekende populariteit van het middel nu alleen heel moeilijk om aan voldoende van het medicijn te komen om de studies te doen.’
 
Werking Ozempic bij diabetes type2
De klasse geneesmiddelen waar Ozempic onder valt is ontwikkeld voor de behandeling van type2-diabetes. Het medicijn beïnvloedt het darmhormoon GLP-1 dat verantwoordelijk is voor een goede verwerking van koolhydraten uit de voeding. Dit gebeurt onder andere door de insuline-afgifte door de alvleesklier te stimuleren. Daarnaast vermindert GLP-1 het hongergevoel en zorgt het er voor dat het voedsel langzamer van de maag naar de darmen gaat. Het geeft langer een vol gevoel, wat leidt tot gewichtsafname. Deze effecten zorgen voor een betere glucose controle en gewichtsafname. 

Bron: UMCG