Overleving neemt gemiddeld toe met bijna 1% per jaar. Dat betekent dat elk jaar ongeveer 1.000 kankerpatiënten meer de ziekte overleven

De overleving van kanker vier jaar na de diagnose is gestegen tot 72%. Dat was dertig jaar geleden nog 51%. Dinsdag 1 juli publiceert IKNL weer de trends in overleving voor kanker op basis van de nieuwste cijfers uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). Bij patiënten jonger dan 65 jaar is de overleving ongeveer 10% hoger dan bij patiënten van 65 jaar en ouder.* Hoewel de overleving sinds begin jaren negentig aanvankelijk sneller steeg bij jongere patiënten, is er in de afgelopen vijftien jaar juist sprake van een sterkere stijging bij oudere patiënten. Al met al is het verschil tussen de leeftijdsgroepen (na diverse fluctuaties) hetzelfde als dertig jaar geleden.

De opvallendste bevindingen: 
Overleving neemt gemiddeld toe met bijna 1% per jaar. Dat betekent dat elk jaar ongeveer 1.000 kankerpatiënten meer de ziekte overleven. 

De 4-jaarsoverleving in de meest recente periode (2020-2023): 
  • 18-44 jaar: 89% 
  • 45-54 jaar: 80% 
  • 55-64 jaar: 74%  
  • 65-74 jaar: 70%  
  • 75-plussers: 63% 

Tumoren met de beste overleving (meer dan 90% 4-jaarsoverleving) zijn onder andere huidkanker, borstkanker, prostaatkanker en zaadbalkanker. 

Tumoren met de slechtste overleving (minder dan 10% 4-jaarsoverleving) zijn onder andere alvleesklierkanker en uitgezaaide kanker met een onbekende primaire lokalisatie 

Otto Visser, hoofd NKR bij IKNL: “Ieder jaar zien we weer dat het aantal diagnoses van kanker stijgt. Gelukkig neemt de overleving ook toe. We zien dat al het onderzoek naar nieuwe behandelmethodes en nieuwe geneesmiddelen echt effect heeft.” 

Meer onderzoek nodig naar behandelingen voor ouderen 
Tussen de periodes 1990-1994 en 2020-2023 is er sprake van een stijging van 21% in de 4-jaarsoverleving. Dit heeft te maken met een enorme vlucht in onderzoek en daardoor nieuwe therapieën en geneesmiddelen. Een mooie ontwikkeling die de waarde van dit onderzoek dus bewijst. Helaas heeft het onderzoek nog niet geresulteerd in het verkleinen van het verschil in overleving tussen jongere en oudere patiënten. Visser: “Veel verbeteringen in behandelingen, zoals betere operaties of ruimere toepassing van chemotherapie of stamceltransplantatie zijn aanvankelijk gericht op jongere patiënten, die dit soort zware behandelingen vaak beter kunnen verdragen dan oudere patiënten. Het is bemoedigend dat in de laatste vijftien jaar ouderen iets van hun achterstand op jongeren hebben kunnen inlopen. Dit heeft waarschijnlijk te maken met de introductie van veel nieuwe geneesmiddelen voor de behandeling van kanker, die in veel gevallen ook door ouderen goed te verdragen zijn. Niettemin is de overleving van ouderen met kanker nog steeds fors lager dan van jongere patiënten. Dat vraagt om meer aandacht voor onderzoek naar nieuwe behandelingen voor ouderen.” 

Leven met de gevolgen van kanker 
Een verbeterde overleving betekent ook dat meer mensen langer leven met de gevolgen (en impact) van kanker. Daarvoor is hulp en ondersteuning beschikbaar, maar mensen weten die nog niet altijd goed te vinden. Het platform kanker.nl wijst (ex-)patiënten en naasten daarin de weg.  

* De geüpdatete overlevingscijfers zijn te raadplegen en te downloaden via de tool NKR Cijfers. IKNL berekent de zogeheten ‘relatieve overleving’. Dat betekent dat waargenomen overlevingscijfers van kankerpatiënten worden gecorrigeerd voor niet kanker-gerelateerde sterfte. Kankerpatiënten kunnen immers ook overlijden aan andere oorzaken dan kanker. De overleving is gecorrigeerd voor de levensverwachting. 

Over de Nederlandse Kankerregistratie (NKR) 
Gegevens uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR) over de overleving van kanker, per kankersoort, per provincie, per leeftijdscategorie en per geslacht staan op NKR Cijfers. De NKR is een landelijke databank met betrouwbare gegevens van alle patiënten met kanker. Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) beheert deze databank. De gegevens in de NKR worden gebruikt voor wetenschappelijk onderzoek naar kanker en de behandeling ervan. Dit leidt tot een betere behandeling van de ziekte en verbetering van de zorg voor mensen met kanker. De gegevens helpen om de zorg steeds verder te verbeteren voor huidige en toekomstige patiënten. 

Met deze actualisering van de cijfers wil IKNL de urgentie van kankerbestrijding onder de aandacht brengen, voor alle vormen van kanker die onze samenleving beïnvloeden.  

Bron: IKNL