Vaak worden groepssessies ingezet om artsen te ondersteunen ten tijde van hoge werkdruk

Medisch specialisten die hoge werkdruk ervaren zijn vooral gebaat bij professionele begeleiding. Ook autonomie en positieve eigenschappen stimuleren de bevlogenheid in het werk. Dat blijkt uit onderzoek van het Challenge & Support-onderzoeksteam van het Erasmus MC en LUMC.

Vaak worden groepssessies ingezet om artsen te ondersteunen ten tijde van hoge werkdruk. Uit onderzoek, gepubliceerd in PLOS ONE, blijkt nu dat deze sessies niet bijdragen aan de bevlogenheid in het werk, en zelfs kan leiden tot een toename in uitputting. Psycholoog en promovenda Lara Solms legt uit: ‘Dat komt vooral omdat in groepsverband de kans groter is dat deelnemers de zorgen en stress van anderen overnemen, wat kan leiden tot een toename van uitputting. Ook zijn professionele interventies, zoals 1-op-1-coaching, vaak meer gestructureerd en doelmatig en dus effectiever.’

Onderzoek
In het IMPROVE onderzoek zijn in totaal 378 artsen en aiossen in 2020 en 2021 gevolgd over een periode van 8 maanden gedurende de corona pandemie. Aan de hand van vragenlijsten hielden de onderzoekers bij wat het effect van de diverse interventietrajecten, zoals professionele coaching, peer support en online cursussen, zoals bijvoorbeeld mindfulness, was ten tijde van hoge werkdruk. Het onderzoek is een samenwerking met De Federatie Medisch Specialisten, De Jonge Specialist, De Landelijke vereniging van artsen in dienstverband en De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd.

‘Het aantal burn-outs onder medisch specialisten is alarmerend hoog’

Ook blijkt uit het onderzoek dat ervaren van autonomie in het werk een positieve werking heeft op de bevlogenheid. Solms: ‘Hetzelfde geldt voor het psychologisch kapitaal van medisch specialisten. Dat staat voor de eigenschappen veerkrachtigheid, hoop, optimisme en zelfredzaamheid. Zelf keuzes kunnen maken in het werk is belangrijk en ook positieve feedback en steun van collega’s versterken de bevlogenheid.’

Interventietrajecten
Dit is het eerste onderzoek naar de effectiviteit van interventietrajecten voor medisch specialisten en aiossen in ziekenhuizen. ‘Het aantal burn-outs onder deze doelgroep is alarmerend hoog’, legt Solms uit. ‘Werkdruk wordt hierbij gezien als de belangrijkste factor. Dit heeft niet alleen gevolgen voor het individuele welzijn en de carrière van artsen, maar ook voor de kwaliteit en veiligheid van patiëntenzorg. Ten tijde van structureel verhoogde werkdruk is professionele begeleiding niet voldoende om uitputting tegen te gaan, maar wel essentieel voor het behoud van bevlogenheid.’

‘Bevlogen werknemers zijn betrokken en energiek en halen het beste uit zichzelf ‘, voegt Solms toe. ‘Een eigenschap die in belangrijke mate de kwaliteit van patiëntenzorg en het plezier in het werk kan beïnvloeden. Deze studie laat zien dat de juiste begeleiding van belang is voor het optimaal functioneren van zorgprofessionals.’

Challenge & Support
Met het Challenge & Support programma willen de initiatiefnemers – kinderhematoloog Anne de Pagter (LUMC/Erasmus MC) en kinderintensivist Matthijs de Hoog (Erasmus MC) – de patiëntenzorg verbeteren door professionele persoonlijke ontwikkeling van zorgprofessionals te stimuleren en laagdrempelig beschikbaar te maken. Challenge & Support biedt een awarenessprogramma voor de gehele vakgroep met de mogelijkheid tot ontwikkelingsgerichte individuele coaching voor artsen. Artsen gaan in gesprek met een coach aan de hand van een eigen ontwikkelvraagstuk. Het programma is ingebed in de hele vakgroep: zowel aiossen als stafleden kunnen zich inschrijven voor een coachtraject.

Aan het programma van Challenge & Support is doorlopend wetenschappelijk onderzoek verbonden naar de effectiviteit van professionele coaching van medisch professionals. Het onderzoek wordt uitgevoerd in samenwerking met de afdeling Arbeids- en Organisatiepsychologie van de Universiteit van Amsterdam. Dit heeft geleid tot meerdere publicaties waarin het positieve effect van coaching voor medisch professionals wordt aangetoond.

Bron: Erasmus MC / Jochem van Laar