Door de ziekte, en ook door de behandeling, hebben zij vaak een matig tot ernstig verzwakt afweersysteem

Patiënten die behandeld worden voor lymfeklierkanker maken weinig tot geen antistoffen aan nadat zij een vaccinatie of infectie hebben gehad. Uit onderzoek blijkt nu dat deze patiënten ná hun kankerbehandeling alsnog antistoffen opbouwen. “Vaccineren heeft dus altijd zin”, zegt Mette Hazenberg, hematoloog bij Amsterdam UMC Cancer Center Amsterdam en hoofdonderzoeker. “Dit is een belangrijke boodschap voor patiënten en behandelaren voor de te verwachten vaccinatieronde tegen covid-19 en de jaarlijkse griepprik.”

In eerder onderzoek zagen de onderzoekers dat met name patiënten met lymfeklierkanker door de behandeling van hun kanker niet in staat waren antistoffen te maken na een vaccinatie. Dit komt omdat deze patiënten tijdens hun behandeling nauwelijks B-cellen hebben die die antistoffen kunnen maken. De onderzoekers laten nu zien dat de vaccinaties die gegeven werden tijdens de afwezigheid van de B-cellen tóch effect hebben gehad. Hematoloog Inger Nijhof, medehoofdonderzoeker bij Amsterdam UMC: “We ontdekten dat na de behandeling het afweersysteem de herstellende B-cellen alsnog optimaal hielp om goede antistoffen tegen covid-19 te maken. Sterker nog, deze antistoffen zijn efficiënter en maakten het coronavirus direct onschadelijk.” De bevindingen zijn gepubliceerd in eClinical Medicine, een tijdschrift van de Lancet.

Betere afweer dan verwacht
Deze uitkomst betekent dat het altijd zin heeft om patiënten met een matige of slechte afweer te vaccineren, ook als patiënten geen B-cellen hebben en daardoor geen antistoffen kunnen maken. “Want we weten nu dat het gelukkig maar tijdelijk is dat ze dit niet kunnen”, aldus Hazenberg. “Wel is het belangrijk boostervaccinaties te geven op het moment dat de B-cellen aan het herstellen zijn.” De Gezondheidsraad zal naar verwachting in de zomer van 2023 adviseren over de vaccinatiestrategie tegen covid-19 op de lange termijn. De onderzoekers toonden eerder al aan dat met de standaard covid-19-vaccinaties een betere afweer werd opgebouwd dan van tevoren was verwacht. Met een derde covid-19-vaccinatie bereikte de meerderheid van de patiënten met hematologische aandoeningen zelfs net zoveel antistoffen als een gezond persoon na 2 vaccinaties.

Levensbelang
De studie van Amsterdam UMC, Erasmus MC, UMC Groningen en het RIVM is een door ZonMW gefinancierd onderzoek naar de werkzaamheid van covid-19-vaccinaties onder meer dan 700 patiënten met een hematologische aandoening zoals lymfeklierkanker, acute- en chronische leukemie en sikkelcelziekte. Door de ziekte, en ook door de behandeling, hebben zij vaak een matig tot ernstig verzwakt afweersysteem. Vaccineren tegen griep of corona is voor deze patiënten daarom van levensbelang.

Bron: Amsterdam UMC