Dit zijn mensen met een BMI vanaf 30 met ziektes die daarmee samenhangen, en mensen met ernstige of zeer ernstige obesitas met een BMI vanaf 35

Zorginstituut Nederland hanteert een ‘getrapte aanpak’ bij de beoordeling van nieuwe obesitasmedicijnen voor toelating tot het basispakket van de zorgverzekering. Binnenkort start de beoordeling van Wegovy en Mounjaro. Bij deze medicijnen wordt voorlopig alleen gekeken naar de effectiviteit en gezondheidswinst voor 2 verschillende patiëntengroepen. Dit zijn mensen met een BMI vanaf 30 met ziektes die daarmee samenhangen, en mensen met ernstige of zeer ernstige obesitas met een BMI vanaf 35.

Aanpak heeft de steun van zorgprofessionals en patiënten
De getrapte aanpak houdt in dat nieuwe obesitasmiddelen voorlopig alleen voor deze 2 patiëntengroepen worden beoordeeld en mogelijk vergoed. In beide gevallen gaat het om mensen met grote gezondheidsproblemen veroorzaakt door hun obesitas. De gekozen aanpak heeft de brede steun van zorgprofessionals, patiëntenverenigingen en zorgverzekeraars. Als deelnemers aan de Ronde Tafel Obesitas hebben zij het afgelopen jaar hierover actief meegedacht met het Zorginstituut.  

Negatief advies Wegovy in 2024 startpunt voor andere aanpak
In 2024 adviseerde het Zorginstituut nog negatief over de vergoeding van Wegovy. Hoewel vaststaat dat dit middel gewicht vermindert, was veel onduidelijk. Onder meer over bijwerkingen en het effect op lange termijn. Hierdoor kon niet worden beoordeeld of de prijs in een redelijke verhouding stond tot de gezondheidswinst. We noemen dit de kosteneffectiviteit. Verder was onvoldoende duidelijk welke patiënten het meeste baat bij het middel zouden hebben. 

Volgens het Europees Medicijnen Agentschap (EMA) mogen mensen het middel gebruiken vanaf een BMI van 27 en tenminste 1 gerelateerde aandoening. In Nederland gaat het dan om een groep van 4,1 miljoen mensen. De kosten kunnen daardoor in theorie oplopen tot 10 miljard euro per jaar. Omdat mensen eerst een gecombineerde leefstijlinterventie moeten volgen en ook niet iedereen de medicijnen zou willen gebruiken, schatte het Zorginstituut vorig jaar het aantal mensen in de praktijk lager in en de kosten daarmee op 1,3 miljard euro per jaar.

Meeste bewijs voor verbetering gezondheid
Met input vanuit de Ronde Tafel Obesitas kiest het Zorginstituut er nu voor eerst te kijken naar patiënten die al obesitas hebben of ook al andere ziektes hebben ontwikkeld als gevolg van hun overgewicht. Voor deze 2 groepen is op dit moment het meeste bewijs beschikbaar dat de behandeling tot verbeteringen in de gezondheid kunnen leiden. 

Nog steeds gaat het om grote groep patiënten
Nog steeds gaat het om een zeer grote groep patiënten, naar schatting ruim 1 miljoen. Bij de groep patiënten die ook met aandoeningen kampen als gevolg van hun gewicht, gaat het om ziektes zoals chronische nierschade, hartfalen en slaapapneu. Het Zorginstituut stelt dat de groep patiënten die voor vergoeding van obesitasmedicatie in aanmerking komt, in de toekomst mogelijk wordt uitgebreid. Dat kan als blijkt dat de geneesmiddelen hun geld waard zijn. Eerst moet meer informatie uit onderzoeken beschikbaar komen. Dat mensen een gecombineerde leefstijlinterventie moeten volgen om in aanmerking te komen voor de obesitasmedicijnen, zal blijven gelden.

‘We moeten niet gaan dweilen met de kraan wijd open’
Er worden nog veel meer nieuwe obesitasmiddelen op de markt verwacht. Met de gekozen stapsgewijze aanpak hoopt het Zorginstituut ook dat het publieke debat over toenemende obesitas en preventie, hoger op de publieke agenda komt. “Dit vraagstuk is zó groot”, aldus voorzitter Mark Janssen van het Zorginstituut. “We moeten het hebben over het reële scenario dat dreigt: het onnodig medicaliseren van een grote groep mensen. Wij zeggen: én én. Dus veel meer aandacht voor preventie en daarnaast een stapsgewijze invoering van obesitasmedicijnen als blijkt dat dit tot gezondheidswinst voor de maatschappij leidt. Medicaliseren zonder de échte oorzaak van obesitas aan te pakken is dweilen met de kraan wagenwijd open. Gezien de grote aantallen patiënten en de personeelsschaarste in de zorg, kan dit de toegankelijkheid en betaalbaarheid zwaar onder druk zetten.”

Over Zorginstituut Nederland
Iedereen die in Nederland woont of werkt, is verplicht om een zorgverzekering te hebben. Zorginstituut Nederland is een overheidsorganisatie met als belangrijkste taak het samenstellen van het basispakket van de zorgverzekering. Hierbij maken we ingewikkelde, maar noodzakelijke keuzes om ervoor te zorgen dat iedereen in Nederland goede zorg kan krijgen. Nu en in de toekomst.

Bron: Zorginstituut Nederland