In het VN-verdrag Handicap – dat sinds 2016 in Nederland van kracht is – staat het recht op  (zelfstandig) wonen beschreven

Mensen met een beperking, een chronische ziekte of psychische aandoening zijn gemiddeld minder tevreden over hun woning dan mensen zonder een beperking. Dat blijkt uit de meldactie Wonen naar wens? van Ieder(in), Mind en de Patiëntenfederatie Nederland. De lagere score wordt onder meer veroorzaakt doordat een deel van de achterban niet zelf heeft kunnen kiezen voor de woning of woongroep. Er is dan voor ze gekozen door bijvoorbeeld de zorginstelling, een gemeentelijke instantie of een familielid.

Keuzevrijheid is een recht
In het VN-verdrag Handicap – dat sinds 2016 in Nederland van kracht is – staat het recht op  (zelfstandig) wonen beschreven. Volgens het verdrag hebben mensen met een beperking, een chronische ziekte of psychische aandoening het recht om zelf hun verblijfplaats te kiezen en te kiezen waar en met wie ze willen wonen. Uit de meldactie blijkt dat deze keuzevrijheid nog lang niet voor iedereen is gerealiseerd. 16% heeft niet zelf voor de eigen woonruimte kunnen kiezen.  Van de mensen die in zorginstellingen wonen, is dat zelfs 62%.

Zelfgekozen woning bevalt beter
Dit gebrek aan keuzevrijheid heeft gevolgen voor de tevredenheid over de eigen woning en de woonomgeving. Maar liefst 34% van degenen die niet zelf hebben gekozen, is ontevreden met de woning. Bij de mensen die wel hebben kunnen kiezen, is dat rond de 10%.

Over het geheel genomen zijn mensen met een beperking, zoals gezegd, minder tevreden met hun woning en woonomgeving dan mensen zonder een beperking. Volgens het CBS geven mensen zonder beperking hun woning en woonomgeving een 8; mensen met een beperking geven woning en woonomgeving gemiddeld een 7,1.

Mensen met een beperking willen dan ook vaker dan gemiddeld verhuizen. Bij 28% van de mensen die willen verhuizen, is de beperking de reden van de verhuiswens. De belangrijkste redenen waarom men nog niet is verhuisd, zijn: het beperkte aanbod van geschikte woningen, de hoge kosten en de zware belasting van het verhuizen zelf.

Als mensen naar een woonomgeving verhuizen die echt passend is, levert dat veel op. Dit zegt bijvoorbeeld iemand die voor het eerst zelfstandig is gaan wonen: ‘Het bood mij een veilig omgeving waarin ik mezelf weer op een positieve manier kon ervaren. Ik had eindelijk een plek voor mezelf, waarin ik zelf kon bepalen welke regels er waren’   

Aanbevelingen
De samenstellers van het rapport benadrukken bij hun aanbevelingen dat de keuzevrijheid van mensen met een beperking meer moet worden gerespecteerd. Zo zouden ook instellingen hun bewoners inspraak moeten geven in waar en met wie zij willen wonen. Verder pleiten ze voor uitbreiding van het aanbod van geschikte woningen en woonvormen.

Het volledige rapport is te downloaden op de site van Ieder(in)