Een patiënt moet er altijd op kunnen vertrouwen dat een medisch hulpmiddel past bij de zorg die nodig is

Het geven van een training of het testen van een nieuw medisch hulpmiddel; leveranciers van medische hulpmiddelen en zorgprofessionals werken vaak samen. Hiervoor gelden wettelijke regels en een eigen gedragscode. Afspraken over samenwerking moeten schriftelijk zijn vastgelegd. Tijdens inspectiebezoeken constateerde de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) dat zowel leveranciers van medische hulpmiddelen als zorgprofessionals zich niet altijd houden aan die regels. Een aantal keren klopten de schriftelijke overeenkomsten niet of waren onvolledig. In een aantal gevallen waren er geen overeenkomsten. De inspectie legt daarom maatregelen, in de vorm van waarschuwingen en boetes, op aan zowel leveranciers als zorgprofessionals. 

Afspraken vastleggen in een dienstverleningsovereenkomst   
Een patiënt moet er altijd op kunnen vertrouwen dat een medisch hulpmiddel past bij de zorg die nodig is. Samenwerking tussen leveranciers en zorgprofessionals is belangrijk voor goed gebruik en innovatie. Maar de keuze voor een hulpmiddel mag alleen gebaseerd zijn op het gezondheidsbelang van de patiënt. Zorgprofessionals mogen zich niet laten beïnvloeden door gunsten van leveranciers. In de wet heet dit gunstbetoon. Zo moeten leveranciers en zorgprofessionals afspraken over vergoedingen voor diensten schriftelijk vastleggen. In een dienstverleningsovereenkomst moet staan om welke diensten en vergoedingen het gaat, wat het doel is en welk uurtarief van toepassing is. Het moet voldoen aan de Wet medische hulpmiddelen en de Gedragscode Medische Hulpmiddelen.

Bezoeken en bevindingen
Inspecteurs van de IGJ voerden inspecties uit bij negen leveranciers van medische hulpmiddelen voor onder andere cardiologie en tandheelkunde. Zij controleerden dienstverleningsovereenkomsten en documenten over financiële transacties tussen de leveranciers en zorgprofessionals. Er werd gekeken of de transacties overeenkwamen met de vastgelegde afspraken. In de meeste gevallen waren er overeenkomsten opgesteld en werd voldaan aan de regelgeving. In enkele gevallen waren de overeenkomsten onduidelijk, vooral over het aantal uren dienstverlening en de specificatie hiervan. Soms was er helemaal geen overeenkomst opgesteld.  De inspectie legt hiervoor enkele bestuursrechtelijke maatregelen op in de vorm van waarschuwingen en boetes, aan zowel de betrokken leveranciers als zorgprofessionals. 

Andere acties
Behalve leveranciers, bezoekt de IGJ ook ziekenhuizen over het onderwerp gunstbetoon. Daar spreekt zij met bestuurders en zorgprofessionals over de naleving van de regelgeving en gedragscode. De rapporten van de eerste ziekenhuisbezoeken zijn gepubliceerd in september 2023. De conclusie van deze bezoeken was dat er te weinig aandacht is voor controle op financiële relaties tussen artsen en leveranciers. Ook onderzocht onderzoeksinstituut Nivel in opdracht van de IGJ wat er in de onderzoeksliteratuur (inter)nationaal bekend is over gunstbetoon en wat de effecten ervan zijn. De onderzoeksresultaten wezen uit dat er in Nederland en Europa nog weinig inzicht is over dit onderwerp. 

Publicatie
Gunstbetoon in de sector medische hulpmiddelen

Zie ook
Eerste bezoeken laten zien dat in ziekenhuizen te weinig aandacht is voor controle op financiële relaties tussen artsen en leveranciers van medische hulpmiddelen

Gunstbetoon

Bron: IGJ