Een eenvoudige test die snel kan bepalen of een bacterie de oorzaak is van koorts, heeft een Britse wetenschapsprijs van 12 duizend pond, ruim 13 duizend euro, gewonnen.

De prijs is de zogenoemde Longitude Price Discovery Award. Er zit 10 miljoen pond in de pot voor projecten die het probleem van antibiotica-resistentie helpen oplossen.

De test is ontwikkeld door de AMC-onderzoeksgroep parasitologie en medische microbiologie, met als doel deze in landen in de Derde Wereld in te zetten. De Burkinees François Kiemde heeft het voortouw genomen. Hij werkte hiervoor samen met de Afdeling Global Child Health van het AMC en de Clinical Research Unit in Nanoro in Burkina Faso.
Malaria

Tot voor kort kreeg een kind dat in Burkina Faso, en in veel andere landen in Afrika, met koorts bij de dokter kwam standaard een anti-malaria kuur, want malaria was de meest voorkomende infectie bij kinderen. Door goede behandel- en preventieprojecten is het aantal malariapatiënten gedaald, maar dat geldt niet voor het aantal kinderen dat bij de dokter komt met koorts. Een groot aantal van deze kinderen heeft mogelijk een bacteriële infectie. Daarom wordt er in veel gevallen naast anti-malariatabletten standaard antibiotica voorgeschreven. Sommige kinderen hebben geen bacteriële infectie en worden dus onnodig behandeld. Een bijkomend gevaar is dat veelvuldig gebruik van antibiotica kan leiden tot resistentie. 

"Een eenvoudige test om bij die kinderen snel vast te stellen of er sprake is van een bacteriële infectie kan veel schelen”, zegt projectleider Henk Schalling  van het AMC.  “In Nederland is dit over het algemeen goed geregeld door de beschikbaarheid van moderne laboratoria en apparatuur, maar in veel andere landen waaronder Burkina Faso is het niet zo eenvoudig om bij een patiënt de diagnose te stellen. Onze promovendus Kiemde heeft een snelle test ontwikkeld en met het geld van de Longitude Prijs gaan we een handzaam simpel apparaatje op batterijen of zonnecellen maken, dat overal gebruikt kan worden, ook in afgelegen gebieden zonder elektriciteit.”

Eén druppeltje bloed

Eén druppeltje bloed is voldoende. Het apparaatje levert een stripje met streepjes erop. Hieraan ziet een ervaren arts of er sprake is van een bacteriële infectie en of het voorschrijven van een antibioticum zin heeft. “Verre toekomstmuziek is dat de arts een foto maakt van het stripje met streepjes, dat opstuurt naar een database en dat er dan meteen een uitslag terugkomt. Dan is het mogelijk om te adviseren welk antibioticum de arts moet voorschrijven”, vertelt Schalling. 

De Longitude Price is een internationale competitie waarin dit jaar dertien teams uit zeven landen een Discovery Award hebben gekregen. Meer over deze prijs op: longitude.org. De test waarmee het AMC de prijs heeft gewonnen, is ontwikkeld met steun van ZonMw.