Stress management en stoppen met roken

Voor hart- en vaatpatiënten van alle leeftijden heeft het zin om een hartrevalidatieprogramma te volgen. Mensen die aan een programma meedoen, en zo meer kennis opdoen over de risicofactoren van hart- en vaatziekten en advies krijgen over leefstijl en stress management, leven gemiddeld langer. Dit laten onderzoekers van het Radboudumc zien in samenwerking met zorgverzekeraar VGZ. De resultaten zijn gepubliceerd in JAMA Network Open.

Het onderzoek laat zien dat slechts 31% van de mensen die tussen 2012 en 2017 een nieuwe diagnose van hart- en vaatziekten kregen of hartchirurgie ondergingen een hartrevalidatieprogramma hebben gevolgd. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om een hartinfarct, chronisch hartfalen of het plaatsen van een stent.

Geen verschil in leeftijd of geslacht
Deze groep had vervolgens 32% minder kans op vroegtijdige sterfte in vergelijking met patiënten die geen hartrevalidatie hebben gevolgd. Opvallend genoeg werd hierbij geen verschil gevonden in geslacht, leeftijd, sociaal economische status of de eventuele aanwezigheid van andere aandoeningen. Thijs Eijsvogels, inspanningsfysioloog van het Radboudumc: “Het blijkt dus niet uit te maken of iemand boven de 80 jaar of onder de 50 is en of er sprake is van extra aandoeningen. Voor iedereen zien we een positief effect bij het volgen van een hartrevalidatieprogramma.”

Stress management en stoppen met roken
Hartrevalidatieprogramma’s duren gemiddeld zo’n zes tot twaalf weken en vinden plaats in het ziekenhuis of revalidatiecentrum. Het programma bestaat uit informatiebijeenkomsten over de risico’s en gevolgen van een hartaandoening, gezonde voeding en het gebruik van medicijnen. Daarnaast krijgen patiënten actief hulp bij bijvoorbeeld het stoppen met roken en aanleren van een actieve leefstijl. Ook psychologische bijstand en het omgaan met stress kan onderdeel van het programma zijn.

Betere voorlichting
VGZ-onderzoeker Martijn Maessen: “We hebben op basis van geanonimiseerde gegevens kunnen zien dat bij hartpatiënten met een indicatie voor hartrevalidatie twee derde niet deelneemt. Nu we weten dat deelname aan het programma een positief effect heeft op de levensverwachting, valt hier nog veel winst te behalen. Bijvoorbeeld door betere voorlichting over de gezondheidsvoordelen van hartrevalidatie.”

Stop op programma’s tijdens uitbraak coronavirus
In maart en april werden vrijwel alle hartrevalidatieprogramma’s stopgezet om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Nu worden deze weer voorzichtig opgestart. Thijs Eijsvogels: “Dit onderzoek laat zien dat hartrevalidatie een positief effect heeft op de levensverwachting van personen met hart- en vaatziekten. Het zou daarom goed zijn om bij een eventuele opleving van het coronavirus te voorkomen dat de programma’s opnieuw stil gelegd moeten worden aangezien het aantal deelnemers dan afneemt. Thuisrevalidatie in combinatie met digitale en fysieke afspraken heeft de toekomst.”