Omdat nog weinig bekend is over hoe effectief cryo-ablatie is, wordt deze behandeling voorlopig alleen ingezet bij patiënten voor wie opereren geen optie is

Artsen van het Maastricht UMC+ hebben voor het eerst in Nederland cryo-ablatie toegepast bij patiënten met terugkerende schildklierkanker. Bij deze behandelmethode wordt de tumor bevroren, waardoor kankercellen afsterven. Cryo-ablatie lijkt een veilige en veelbelovende optie voor patiënten bij wie een operatie risicovol of niet mogelijk is. De eerste ervaringen bij schildklierkanker zijn onlangs gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Radiology Case Reports.

Schildklierkanker is meestal goed te behandelen, maar soms keert de ziekte terug. Opnieuw opereren kan dan ingewikkeld zijn, bijvoorbeeld door littekenweefsel of doordat de tumor dicht tegen de luchtpijp, zenuwen of bloedvaten ligt. In zulke gevallen kan cryo-ablatie mogelijk uitkomst bieden. Interventieradiologen van het Maastricht UMC+ hebben deze techniek nu voor het eerst toegepast bij patiënten met teruggekeerde schildklierkanker.

Eerste resultaten hoopgevend
De eerste patiënten kozen om verschillende redenen voor cryo-ablatie. Bij de eerste patiënt was de tumor klein, en zou daardoor tijdens een operatie moeilijk vindbaar zijn tussen het littekenweefsel. De tweede patiënt koos niet voor een operatie, omdat eerdere ingrepen schade aan de stembanden hadden veroorzaakt. In beide gevallen verliep het herstel voorspoedig, met weinig pijnklachten. Bij de controle bleek de tumor bij één patiënt volledig verdwenen; bij de ander was nog slechts een kwart van de tumor over.

Opereren zonder te snijden
“Je kunt cryo-ablatie vergelijken met het wegstippen van een wrat, maar dan van binnenuit,” legt interventieradioloog Christiaan van der Leij uit. “Met een dunne naald bevriezen we de tumor tot een soort ijsbal, wat de kankercellen kapot maakt. Met een echo houden we precies in de gaten waar de tumor zit en hoe groot de ijsbal is. Zo behandelen we heel nauwkeurig het zieke weefsel. We opereren dus zonder te snijden.” Cryo-ablatie wordt al langer ingezet, onder andere bij nier- en longkanker, maar de toepassing bij schildklierkanker is nieuw in Nederland.

Ruimte voor verder onderzoek
Omdat nog weinig bekend is over hoe effectief cryo-ablatie is in vergelijking met een operatie, wordt deze behandeling voorlopig alleen ingezet bij patiënten voor wie opereren geen optie is. Chirurg Tim Lubbers, die de eerste patiënten doorverwees, ziet wel potentie voor toepassing in een eerder stadium: “Een voordeel van cryo-ablatie is dat niet alleen afwijkingen in littekenweefsel, maar ook kleine afwijkingen goed bereikbaar zijn voor de behandeling. In tegenstelling tot een operatie – waarbij het weggehaalde weefsel onderzocht kan worden – is het bij cryo-ablatie lastiger om zeker te weten of alle tumorcellen zijn verwijderd. Gelukkig kunnen we het effect van de behandeling goed volgen met een echo, en als het nodig is, kunnen we de behandeling herhalen of in uiterste gevallen alsnog opereren.”

Beide artsen benadrukken dat voor een bredere toepassing meer onderzoek nodig is. “De eerste resultaten zijn veelbelovend, maar we weten nog weinig over de langetermijnresultaten en de effecten van cryo-ablatie in een eerder stadium van schildklierkanker,” zegt Van der Leij. “Dat willen we graag onderzoeken. En natuurlijk is ook de voorkeur van de patiënt bepalend bij het kiezen van een behandeling.”

Bron: Maastricht UMC+