Dit komt vooral door de afname van het gebruik van oestrogenen

Apotheken verstrekten 6,6% minder dagdoseringen van geneesmiddelen met een risico voor het watermilieu in 2024 ten opzichte van 2020. Dit komt vooral door de afname van het gebruik van oestrogenen. Aldus de SFK in het Pharmaceutisch Weekblad.

Jaarlijks bereikt 509.000 kg medicijnresten – uitgescheiden of weggegooid – het oppervlaktewater volgens een rapport van het RIVM uit 2020. Dit rapport betreft geneesmiddelen die zijn vergoed vanuit het basispakket. De bulk van deze medicijn(rest)en bestaat (qua gewicht) uit het laxeermiddel macrogol en het bloedglucoseverlagende middel metformine.

Slechts een klein deel van alle medicijn(rest)en vormt potentieel een risico voor het oppervlaktewater. In een rapport van het IVM (juni 2025) wordt een aantal geneesmiddelgroepen uit de prioritaire stoffenlijst (Europese Commissie, 2025) beschreven waarvan bekend is dat zij effect hebben op het watermilieu: oestrogenen, macroliden, NSAID’s, permetrine, venlafaxine en overige (minder gebruikte) middelen. Het totale gebruik van deze middelen uitgedrukt in DDD’s nam in de periode 2020-2024 af met 6,6%. 

Oestrogenen
De afname van het gebruik (in DDD’s) in de periode 2020-2024 is vooral toe te schrijven aan minder gebruik van oestrogenen. Ondanks de toename van hormoonsuppletietherapie met 35 miljoen DDD’s (135%), is de afname van het gebruik van de anticonceptiepil groter met 76 miljoen DDD’s (-18%) waardoor het totaal is afgenomen met 41 miljoen DDD’s (-9%). Het gebruik van macroliden is toegenomen na de coronajaren met 1,2 miljoen DDD’s (18%). 

Met name gebruik van permetrine-gels en -crèmes tegen schurft stijgt sterk 
Het gebruik van de NSAID’s diclofenac en ibuprofen nam af met respectievelijk 3,3 miljoen DDD’s (-11%) en 680.000 DDD’s (-5%). De SFK heeft niet in beeld in hoeverre mensen de middelen verkrijgen via drogisten en supermarkten. 

Cutaan
Cutane vormen van deze geneesmiddelen verdienen extra aandacht, aangezien deze voor een groot deel onveranderd in het riool terechtkomen via handen wassen en douchen. In totaal nam het gebruik van gels en crèmes toe met 17 miljoen DDD’s (85%). Met name permetrine-gels en -crèmes, voor de behandeling van schurft, laten een sterke stijging zien met 7,6 miljoen DDD’s (209%). Het gebruik van diclofenac-gels bleef de afgelopen vier jaar stabiel.

Bron: SFK