Het Nivel identificeerde zes strategieën die de kans op borging van innovaties in de palliatieve zorg vergroten

Veel innovaties in de palliatieve zorg worden vol enthousiasme door zorgverleners opgepakt. Maar pas als zorgverleners een innovatie ook nog na de projectfase blijvend gebruiken, is de innovatie geborgd. Het Nivel identificeerde zes strategieën die de kans op borging van innovaties in de palliatieve zorg vergroten. Recent verscheen een artikel hierover in Journal of Pain and Symptom Management.

Tussen 2012 en 2017 liep het landelijke ZonMw Verbeterprogramma Palliatieve Zorg. Binnen het Verbeterprogramma gingen in totaal 76 verbeterprojecten van start. In deze projecten zijn bestaande innovaties ingevoerd in de praktijk. De meest ingevoerde innovaties zijn: Signalering in de palliatieve fase (een methode voor identificeren van symptomen en problemen), PaTz (een samenwerkingsvorm tussen huisartsen en wijkverpleegkundigen in de palliatieve zorg), de Zorgconsulent Palliatieve Fase (een consulent die andere zorgverleners adviseert over palliatieve zorg), en de Inspiratiecyclus STEM (voor betere communicatie met patiënten over het naderende overlijden en de zorgbehoeften aan het einde van het leven).

Bij meerderheid projecten is innovatie geborgd
De invoering van een innovatie duurde in elk project een jaar. In vrijwel alle projecten (95%) gebruikten zorgverleners na een jaar na de projectperiode nog steeds de innovatie of elementen ervan. Bij de meerderheid (60%) van de projecten was er sprake van borging; de innovatie wordt naar verwachting blijvend in de praktijk gebruikt.

Zes strategieën voor succesvolle borging
Bij de innovaties die naar verwachting van de projectleiders na de projectperiode blijvend gebruikt worden, waren binnen de organisaties de volgende borgingsstrategieën toegepast:

  • Het werken met de innovatie aan laten sluiten bij de algehele visie en strategisch beleid van de organisatie (bij 97% van de geborgde innovaties);
  • Een kartrekker aanwijzen die erop toeziet dat er gewerkt wordt met de innovatie (bij 97% van de geborgde innovaties);
  • De innovatie onderdeel maken van een breder organisatiebeleid gericht op goede palliatieve zorg (bij 95% van de geborgde innovaties);
  • Zorgen dat zorgverleners makkelijk toegang hebben tot de innovatie (bij 92% van de geborgde innovaties);
  • Het bestuur en/of management betrekken bij de innovatie (bij 84% van de geborgde innovaties);
  • Zorgverleners regelmatig op de hoogte houden over het gebruik van de innovatie (bij 84% van de geborgde innovaties).

Bij de niet geborgde projecten werden deze strategieën veel minder vaak toegepast.

Het onderzoek
Het Nivel onderzocht in hoeverre de innovaties van de door ZonMw gesubsidieerde verbeterprojecten geborgd waren. Dit gebeurde, afhankelijk van het jaar waarin het project is uitgevoerd, ruim één tot vijfenhalf jaar na de gesubsidieerde projectperiode. Hiervoor zijn contactpersonen van de verbeterprojecten ondervraagd. Van 63 projecten hebben de contactpersonen gereageerd. Dit komt neer op een respons van 83%.