Wereldwijd zijn sinds het begin van de hiv-epidemie in de jaren tachtig al 38 miljoen mensen getroffen

Er is een variant ontdekt van hiv waarvan je sneller ziek wordt. De nieuwe hiv-stam is aan de hand van gegevens uit Nederland ontdekt bij ruim 100 mensen en is eind jaren 80 begin jaren 90 ontstaan. De bestaande medicatie werkt goed tegen de nieuwe variant. Amsterdam UMC, Stichting hiv monitoring en de universiteit van Oxford publiceerden hierover in het wetenschappelijke tijdschrift Science.

Wereldwijd zijn sinds het begin van de hiv-epidemie in de jaren tachtig al 38 miljoen mensen getroffen en tot nu toe zijn er 33 miljoen mensen overleden aan de gevolgen van hiv/aids (www.unaids.org). Professor Peter Reiss van Amsterdam UMC onderzoekt het virus al jaren en is internationaal een bekend expert op het gebied van hiv en aids. Hij was daarnaast tot vorig jaar directeur van de Stichting hiv monitoring (www.hiv-monitoring.nl ), die in Nederland mensen volgt die zorg krijgen vanwege hun hiv.

Schadelijke gezondheidseffecten
Reiss: “Terugkijkend naar onze gegevens, met name naar de genetische codes van hiv, ontdekten we een nieuw type virus, de ‘VB-variant’. Deze heeft een hogere virulentie, wat wil zeggen dat deze variant veel schadelijker gezondheidseffecten heeft. Het virusgehalte van de nieuwe variant in het bloed, is 3,5 tot 5,5 keer hoger dan gemiddeld. Dat maakt het risico om deze variant over te dragen ook groter. Daarnaast gaat de afname van CD4-afweercellen - het kenmerk van schade aan het immuunsysteem door hiv -  twee keer zo snel, waardoor mensen met deze variant het risico lopen veel sneller aids te ontwikkelen.”

Gelukkig werken de huidige middelen voor de behandeling van hiv ook bij deze nieuwe variant, die is gevonden bij 109 mensen, waarvan 107 in Nederland. “Na het starten van de behandeling hebben personen met deze VB-variant een vergelijkbaar herstel van de afweer en leven ze ongeveer net zo lang als personen met andere hiv-varianten. De VB-variant heeft geen mutaties die een succesvolle behandeling in de weg staan”, aldus Reiss.

Onmiddellijke behandeling
Reiss en zijn internationale collega’s benadrukken dan ook het belang van de richtlijnen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), waarin staat dat iedereen toegang moet hebben tot hiv-testen om een eventuele infectie zo snel mogelijk te ontdekken. En dat vervolgens iedereen met een diagnose toegang heeft tot onmiddellijke behandeling. “Zodat het virus zo min mogelijk tijd krijgt het immuunsysteem te beschadigen en zo iemands gezondheid in gevaar te brengen”, zegt Reiss. “Daarnaast zorgt een snelle behandeling ervoor dat hiv bijtijds wordt onderdrukt, waardoor overdracht naar andere mensen wordt voorkomen. Deze WHO-principes gelden ook voor de VB-variant.”

De onderzoekers denken dat de evolutie van deze variant plaatsvond ondanks wijdverbreide behandeling in Nederland, niet dankzij. Behandeling voorkomt overdracht en elke afgewende overdracht elimineert ook de kans voor het virus om te evolueren naar een meer schadelijke vorm.

Lees in Science over de nieuw ontdekte HIV-variant