Etheen (of ethyleen) is bekend als een belangrijk plantenhormoon, maar ook mensen blijken deze stof uit te scheiden als het lichaam oxidatieve stress ervaart, bijvoorbeeld bij zonnebaden.

Nu is ontdekt dat het gas ook vrijkomt bij een bacteriële infectie, veel eerder dan andere stoffen die op een infectie wijzen, zoals stresshormonen. Omdat etheen te meten is in uitgeademde lucht, denken onderzoekers dat een klinische toepassing in het verschiet ligt.

In een studie die op 31 juli in Scientific Reports verscheen, laten de onderzoekers van de Radboud Universiteit en het Radboudumc met collega’s uit de UK en de US zien hoe etheen ontstaat als het lichaam in reactie op een binnendringende ziekteverwekker zuurstofradicalen inzet. Niet alleen de aangevallen bacteriën lijden hieronder, ook de eigen weefsels.

De onderzoekers deden zowel in vitro onderzoek aan een bekend ontstekingsmodel, als placebo-gecontroleerd onderzoek in zieke en gezonde vrijwilligers. Etheen is een half uur eerder te meten dan andere ontstekingsindicatoren. Dit kan voor een patiënt op de intensive care het verschil betekenen tussen leven en dood.

Onderzoekster Simona Cristescu en haar collega’s van de Radboud Life Science Trace Gas Facility zijn gespecialiseerd in het meten van minieme concentratie van bepaalde gassen in een mengsel. De apparatuur die zij gebruiken laat real time zien of een gas aanwezig is en in welke concentratie.

Hun ervaringen hebben geleid tot een commercieel apparaat (op de markt gebracht door spin-off bedrijf Sensor Sense). Dit kan in ziekenhuizen gebruikt worden voor het meten van uitademingslucht, zegt Cristescu. De techniek is weinig belastend.

Laurent Paardekooper, onderzoeker bij het Radboudumc en eerste auteur van het artikel: “De eerste mogelijke toepassing die ik zie is het constant monitoren van patiënten die aan de beademing liggen. Deze mensen hebben al een enorm verhoogd risico op gevaarlijke infecties, en omdat hun adem toch al door een machine gaat, is het eenvouding deze te controleren op etheen.”

Eerder onderzocht Cristescu al of etheen meetbaar is in de operatiekamer (ja) en een indicatie is van het ontstaan van complicaties (inderdaad). André Kuipers was een van haar proefkonijnen in Etheen in de OK.

Bron: Radboudumc