Radioactief verval van actinium zendt alfastraling uit in de tumor en beschadigt de tumorcellen

In april is in het Erasmus MC voor het eerst in Nederland een patiënt met een nieuwe nucleair geneesmiddel behandeld. Het middel, Ac 225-PSMA, bestaat uit actinium, een radioactief materiaal, dat is gekoppeld aan PSMA (prostaat specifiek membraan antigeen). PSMA bindt specifiek aan prostaatkankercellen en zorgt er zo voor dat de radioactieve straling precies bij de te behandelen cellen uitkomt. Het middel mag alleen worden gebruikt bij patiënten met uitgezaaide prostaatkanker en bij wie andere behandelingen (prostaatverwijdering, normale bestraling en chemotherapie) niet meer voorgeschreven kunnen worden.

Radioactief verval van actinium zendt alfastraling uit in de tumor en beschadigt de tumorcellen. Die beschadiging is veel groter dan bij gebruik van andere soorten radioactieve materialen zoals lutetium. De tumorbestrijding lijkt dus effectiever. Of dit echt zo is, en of het veilig kan, onderzoekt nucleair geneeskundige dr. Tessa Brabander in het Erasmus MC bij patienten in een zogenaamde fase-1-studie. Tessa: ‘We willen weten hoe veilig de radionuclidetherapie met Actinium-225-PSMA bij patiënten met uitgezaaide prostaatkanker is.’ Tessa ontving eerder bijna 600.000 euro van KWF Kankerbestrijding voor haar onderzoek. Zwemmer Maarten van der Weijden zwom daar de subsidie voor bij elkaar in zijn elfstedenzwemtocht. Hij koos onder andere voor dit project.

Actinium is een nog niet geregistreerd geneesmiddel en moet op locatie worden gesynthetiseerd met PSMA voor toepassing in de kliniek. Een normale GMP-ziekenhuis-kwalificatie volstaat niet om met Actinium te mogen werken. Daarvoor moest er een speciale fabrikantenvergunning behaald worden.

Erasmus MC ontving eind 2021 de productievergunning voor Ac-225-PSMA.