Over het vergroten van de reikwijdte van de code bestaan verschillende inzichten

De huidige ‘Gedragscode gezondheidsonderzoek’ van Federa-COREON, die een praktische vertaling biedt voor onderzoekers en toetsingscommissies van de wet- en regelgeving omtrent gezondheidsonderzoek, stamt uit 2004 en is niet meer actueel. Uit interviews met stakeholders door  het Nivel en de Stichting MedLaw Consult (MLC) Foundation blijkt dat nut en noodzaak van een snelle herziening van de Gedragscode evident zijn. Over het vergroten van de reikwijdte van de code bestaan verschillende inzichten. Als aanbeveling komt wel naar voren dat ook gegevensverwerking bij Wmo-onderzoek en onderzoek via nieuwe media – apps op smartphones, sociale media – dienen te worden meegenomen.

Praktische richtlijnen over het verwerken van persoonsgegevens bij gezondheidsonderzoek zijn in de huidige tijd meer dan ooit van belang. Na vijftien jaar is de Gedragscode gezondheidsonderzoek dan ook nodig aan herziening toe: gezondheidsgegevens komen tegenwoordig uit veel meer verschillende bronnen en er worden hogere eisen gesteld aan de validiteit en reproduceerbaarheid van gezondheidsonderzoek. Daarnaast zijn vorig jaar de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) en de Nederlandse uitvoeringswet die hierop betrekking heeft (UAVG) van kracht geworden, in de plaats van de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp).

Snelle herziening Gedragscode noodzakelijk
Het belang van een herziening van de Gedragscode wordt door iedere respondent in het onderzoek onderschreven. Volgens velen is deze zelfs dringend nodig en dient het proces van herzien zo kort mogelijk te duren. Wel blijken er verschillen in inzicht te bestaan tussen de diverse stakeholders omtrent de gewenste reikwijdte van de nieuwe Gedragscode, bijvoorbeeld over de precieze doelgroep en het type onderzoek dat de Gedragscode moet omvatten.

Opnemen van Wmo-onderzoek en onderzoek via nieuwe media
Een aanbeveling uit het onderzoek is om de reikwijdte van de code te vergroten door ook gegevensverwerking bij Wmo-onderzoek en onderzoek via nieuwe media (apps op smartphones, sociale media) erin op te nemen. In het rapport wordt een voorzet gedaan hoe de verschillende inzichten hieromtrent bij de start van het herzieningstraject kunnen worden overbrugd.

Het onderzoek
Het Nivel en Stichting MLC Foundation hebben – met financiering van ZonMw – een inventarisatie onder diverse stakeholders uitgevoerd om de noodzaak tot herziening van de Gedragscode in het brede veld van het gezondheidsonderzoek te onderzoeken én om het herzieningsproces zo vlot mogelijk te laten verlopen. Uit groepsinterviews met onderzoekers en onderzoeksorganisaties, toetsingsinstanties, gezondheidsfondsen, patiëntvertegenwoordigers en juristen kwamen onder andere aspecten als de reikwijdte, de samenhang met andere codes, de doelgroepen en de financiering van de herziening aan de orde.