De Aandachtswijzer Reumazorg en Gender helpt bewustzijn over man-vrouwverschillen bij reuma te vergroten

Mannen en vrouwen met reuma ervaren hun ziekte en de behandeling ervan heel verschillend. Aspecten waarin zij verschillen zijn bijvoorbeeld: ervaren klachten, last hebben van bijwerkingen van medicijnen, behandelvoorkeuren, inpassing van ziekte en behandeling in het dagelijks leven en wensen ten aanzien van informatie en ondersteuning. Zorgverleners zijn zich niet altijd bewust van deze verschillen, zo blijkt uit onderzoek van het Nivel. Om meer bewustzijn over en aandacht voor man-vrouwverschillen bij reuma te bewerkstelligen tijdens een consult tussen zorgverlener en patiënt, is de tool ‘Aandachtswijzer Reumazorg en Gender’ ontwikkeld.

De tool ‘Aandachtswijzer Reumazorg en Gender’ bestaat uit een poster voor in de spreekkamer of wachtkamer, die vergezeld gaat van visitekaartjes voor patiënten. Ook bevat de tool een aantal praktische tips voor zowel zorgverlener als patiënt over het bespreekbaar maken van man-vrouwverschillen bij reuma tijdens een consult. Deze informatie is opgenomen op de Nivel-websitepagina met de tool en gemakkelijk te bereiken via een link op de poster en op de visitekaartjes.

Verschillen tussen mannen en vrouwen in de reumazorg
De inzichten die in de tool centraal staan komen voort uit een literatuuronderzoek over man-vrouwverschillen in het behandeltraject van mensen met reumatische aandoeningen, zoals reumatoïde artritis, artritis psoriatica en de ziekte van Bechterew. Onderzoek toont aan dat vrouwen vaker klachten hebben tijdens de diagnose, zoals pijn en vermoeidheid, in vergelijking met mannen. Bovendien geven meer vrouwen aan het lastig te vinden om de behandeling te combineren met andere activiteiten, zoals werk en vrijetijdsbestedingen. Ook stoppen meer vrouwen eerder met de behandeling en ervaren zij meer bijwerkingen in vergelijking met mannen. Eerder brachten we hier het rapport Treat me like a woman over uit.

Handvatten voor communicatie over reumazorg en gender
Naast het vergroten van bewustzijn over man-vrouwverschillen biedt de tool handvatten om man-vrouwverschillen bij reuma te bespreken, in de vorm van communicatietips op maat voor zowel zorgverlener als patiënt. De handvatten zijn onderverdeeld in communicatietips voorafgaand, tijdens en na het consult. Zo wordt de zorgverlener geadviseerd om altijd expliciet te vragen naar ervaren klachten, werkbeleving en bijwerkingen. Patiënten worden bijvoorbeeld gestimuleerd om juist die onderwerpen die niet automatisch aan bod komen, zoals werk en de thuissituatie, te bespreken.

Over het onderzoek
Het onderzoeksproject is gesubsidieerd door ZonMw, in het kader van het programma Gender en Gezondheid. Het onderzoek is uitgevoerd in samenwerking met ReumaNederland, Amsterdam UMC (Locatie VUmc) en het UMC Utrecht.