Het is de eerste keer dat een groep kankermedicijnen voor een deel het basispakket uitstroomt na herbeoordeling door het Zorginstituut

Zorginstituut Nederland concludeert dat een aantal dure medicijnen tegen kanker niet langer vergoed kunnen worden uit het basispakket van de zorgverzekering. Nieuwe onderzoeksresultaten tonen aan dat PARP-remmers niet voor alle patiëntengroepen leiden tot een langere overleving. Uitzondering zijn patiënten met een bepaalde genmutatie bij sommige kankervormen. Het is de eerste keer dat een groep kankermedicijnen voor een deel het basispakket uitstroomt na herbeoordeling door het Zorginstituut.

Alleen langere overleving voor patiënten met bepaalde genmutatie
In 2023 hebben 944 patiënten een behandeling gehad met een PARP-remmer. PARP-remmers zijn medicijnen tegen kanker die kunnen voorkomen dat beschadigde tumorcellen zichzelf repareren. Daardoor gaan die tumorcellen dood. Maar nieuwe onderzoeksresultaten tonen niet aan dat behandeling met de medicijnen voor alle patiënten leidt tot een langere overleving. In een herbeoordeling concludeert het Zorginstituut dat PARP-remmers alleen vergoed kunnen blijven voor patiënten bij wie de meerwaarde is aangetoond. De verwachting is dat het aantal patiënten dat een PARP-remmer kan blijven gebruiken ongeveer halveert. We geven een overzicht van de medicijnen en patiëntengroepen: 

  • Voor mensen met terugkerende eierstokkanker met een BRCA-mutatie heeft een behandeling met olaparib (Lynparza®) of niraparib (Zejula®) meerwaarde. De medicijnen kunnen bij hen leiden tot een langere overleving. Voor patiënten zonder BRCA-mutatie heeft behandeling geen meerwaarde aangetoond en vervalt de vergoeding.
  • Voor mensen met gevorderde eierstokkanker met een BRCA-mutatie heeft een behandeling met olaparib (Lynparza®) meerwaarde. Het medicijn kan leiden tot een langere overleving van deze patiënten. Voor hen blijft olaparib vergoede zorg.
  • Voor mensen met gevorderde eierstokkanker heeft een behandeling met niraparib (Zejula®) geen meerwaarde aangetoond. Het medicijn zorgt bij deze patiënten niet voor een langere overleving of een betere kwaliteit van leven. Voor hen komt de vergoeding te vervallen.
  • Voor mensen met uitgezaaide borstkanker heeft een behandeling met olaparib (Lynparza®) of talazoparib (Talzenna®) geen meerwaarde aangetoond. De medicijnen zorgen bij deze patiënten niet voor een langere overleving of een betere kwaliteit van leven. Voor hen komt de vergoeding te vervallen.

Overgangsregeling: patiënten mogen behandeling afronden
Zorgverzekeraars Nederland heeft een overgangsregeling voor de patiënten bij wie de vergoeding van een PARP-remmer stopt. Patiënten die al in behandeling zijn met een PARP-remmer, kunnen die behandeling afronden. Voor hen blijft dit vergoede zorg. Patiënten zullen samen met hun behandelaar bespreken of de behandeling voor hen goed genoeg werkt om deze voort te zetten binnen deze overgangsregeling. Voor patiënten die nog niet gestart zijn met een behandeling, komt deze behandelmogelijkheid te vervallen en daarmee ook de vergoeding ervan.

Medicijnen worden alleen vergoed als ze voldoende werken
In Nederland worden medicijnen alleen vergoed uit het basispakket als bewezen is dat ze een meerwaarde hebben voor patiënten. Mark Janssen, bestuursvoorzitter van het Zorginstituut, legt uit waarom dat van belang is: “We willen mensen alleen behandelen met medicijnen als ze zorgen voor genezing, een verlenging van het leven of een betere levenskwaliteit. Het is niet wenselijk dat patiënten valse hoop krijgen of worden blootgesteld aan bijwerkingen, zonder dat daar gezondheidswinst tegenover staat. Bovendien is het belangrijk om het beschikbare zorgbudget alleen uit te geven aan zorg die werkt. We kunnen elke euro maar één keer uitgeven.”

Zorgpartijen willen herbeoordeling van dure medicijnen
De herbeoordeling van de PARP-remmers volgt uit het Integraal Zorgakkoord (2022). Hierin hebben beroepsgroepen, patiëntenverenigingen, zorgverzekeraars en overheidspartijen de ambitie uitgesproken dat dure medicijnen na opname in het basispakket periodiek een herbeoordeling krijgen. Zij maken zich namelijk zorgen dat er steeds minder reguliere zorg mogelijk is door stijgende kosten van dure medicijnen. Het Zorginstituut heeft gekozen om de PARP-remmers als eerste herbeoordeling op te pakken. De samenleving heeft in 2023 ruim € 30 miljoen uitgegeven aan de vergoeding van deze medicijnen. De medicijnen zijn vergoed uit het basispakket, terwijl de overlevingswinst ervan voor patiënten niet zeker was. Dat komt omdat de onderzoeken van de fabrikanten nog niet volledig afgerond waren tijdens de beoordelingen. Maar nu de nieuwe onderzoeksresultaten zijn gepubliceerd, hebben zorgverzekeraars en behandelaren twijfel over de meerwaarde van de medicijnen bij sommige patiëntengroepen. Het Zorginstituut gaat samen met zorgpartijen onderzoeken of er meer medicijnen uit het basispakket opnieuw beoordeeld gaan worden.

Over Zorginstituut Nederland
Iedereen die in Nederland woont of werkt, is verplicht om een zorgverzekering te hebben. Zorginstituut Nederland is een overheidsorganisatie met als belangrijkste taak het samenstellen van het basispakket van de zorgverzekering. Hierbij maken we ingewikkelde, maar noodzakelijke keuzes om ervoor te zorgen dat iedereen in Nederland goede zorg kan krijgen. Nu en in de toekomst.

Publicaties
Standpunt - Verandering vergoeding PARP-remmers voor de behandeling van eierstokkanker en borstkanker

Bron: Zorginstituut Nederland